Batı’dan Doğu’ya eksen kayması: Turquerie Akımı

Yakın tarihimizde hep Doğu uygarlıkları Batı’ya yönelmiş, yönünü onların uygarlığı olrak belirlemişti. Ancak bir zamanlar bu durum aksi yönde işliyor, 16-18.yy arasında Batı, Doğu’yu takip ediyordu.

Tarihimizde en çok duyduğuuz kelime belikide “batılılaşma” kelimesidir. Modernleşme, çağdaşlaşma manasına gelen bu kelime, günümüzde standratların üzerinde olmayı temsil ediyor. Belki de uluslar için bir zorunluluk haline getirilen batılılaşma gibi zamanında da “doğululaşma” bir hedef, ulaşılması hayal edilen noktadaydı.

BATI’NIN EKSEN KAYMASI

16’ıncı yüzyıldan 18’inci yüzyıla kadar Batı Avrupalılar, Türklerin yaşam tarzını, sanat ve kültürünü taklit eden bir akım oluşturdular. Özellikle Fransızların başını çektiği bu akıma Türköri (Turquerie) akımı denir.

Şaşalı dönemler yaşayan Osmanlı, Avrupa’nın dikkatini üzerine çekmiş, yaşam tarzı ve kültür, sanat özellikleri ile Avrupa’da ikinci bir rönesans etkisi oluşturmuştur. Özellikle 1721’de Yirmisekiz Mehmed Çelebi’nin Paris’e elçi olarak gönderilmesi Türk modasının Batı’daki etkisini artırmış, Türkörü akımının kuvvetlenmesini ve iyice yayılmasını sağlamıştır.

BATI’NIN TÜRK ÖZENTİLİĞİ

Kahve, kaliteli kumaşlar ve ve bazı yiyecekler bu dönemde Avrupalıların kullanımına sunuldu. Türk kültürünün tanıtımı ile buralara ulaşan kültür unsurları, Avrupa’da zamanla çok tutuldu ve arananan popüler bir meta haline geldi.

HaberlerGündem HaberleriSon dakika: MİT ve TSK’dan ortak operasyon! Kırmızı kategorideki terörist Nazlı Taşpınar etkisiz hale getirildi Son dakika: MİT ve TSK’dan ortak operasyon! Kırmızı kategorideki terörist Nazlı Taşpınar etkisiz hale getirildi .

Osmanlı tarihi konusunda bir güneş olan büyük tarihçi Halil İnalcık, Osmanlı Uygarlığı isimli kitabında 18’inci yüzyıl Avrupa’sında¸ sırf Türklere özenmek için sarık sarıp¸ cübbe giyen¸ Türk usulü düğün yapan¸ şatolarda Türk halıları¸ Türk lâlesi¸ Türk içeceği kahve bulundurmayı âdet edinen soylular ile saraylılara sıkça rastlandığını belirtiyor.

Aynı kitapta yer alan bir anekdotta Fransız elçisi Herbette’in o dönemden ; “Paris âdeta İstanbul mahallelerinden biri hâline geldi.” demekten kendini alamadığından bahsedilmektedir.

MADAME DE POMPADOUR VE TÜRKLÜĞE MERAKI

Fransa’nın asilzadelerinden olan Madame de Pompadour da zamanın Türk kütürüne meraklı kişilerinden birisi oldu. Tıkı Halil İnalcığın kitabında bahsettiği gibi “Türk gibi giyinmek” tabirini gerçekleştiren Pompadour, ünlü ressam Charles André Van Loo’ya poz vermiş “Türk Hanımefendi” resminin ortaya çıkmasına neden olmuştur.

Türk kültürü 16 ila 18’inci yüzyıllar arasında Avrupa’da bir rönesans etkisi oluşturarak bir dönemin Avrupa’sını kasıp kavurmuştur.