Filistin radyolarının işgal sürecindeki yeri

Filistin’in işgal sürecinde İngilizlerin rolünü hepimiz oldukça iyi biliyoruz. İşgal tarihi herkes ezbere anlatır, ancak bugüne kadar kimse ‘radyo’nun işgal sürecindeki rolünü duymamıştır…

Filistin Yayıncılık Servisi 1936 yılında hayata geçerek, Filistinlilere haber sağlamak misyonuyla yayın hizmeti sundu. Ancak bu servisten yıllar önce radyo çok farklı ve sinsi bir amaca hizmet etti: İngilizlerin desteği ile Filistin’in işgali gerçekleştirildi.

FİLİSTİN RADYOLARI VE YAYINCILIK SERVİSİ

1917 yılında İsrail Devleti’nin Balfour Deklarasyonu ile kurulumu İngiltere’nin eliyle sağlanmıştı. O yıllarda bu bölge üzerinde bir Yahudi devletinin kurulması talimatı İngiltere’nin garantörlüğünde verilirken, zaman içerisinde, “aslında büyük bir oyunun parçası” olduğu ortaya çıkan gelişimeler silsilesi, sinsice hayata geçirilmiş ve Filistin topraklarına yayılım süreci başlatılmıştı.

1920’li yıllarda Osmanlı’nın elinden çıkarak İngiliz mandası haline gelen Filistin’de yıllar içerisinde kültürel ve sosyal gelişimler için bazı adımlar atılmış, bu doğrultuda 1930’lu yıllarda Filistin’de radyoculuk faaliyetleri başlatılmıştı.

İNGİLTERE’NİN ROLÜ VE SİNSİ RADYO PLANI

İngiltere’nin desteği ile kurulan radyolar, halka kültürel gelişim sağlama ve müzik sevgisi aşılama maksadıyla hizmet verdi. Bu doğrultuda kurulan radyolar, haber ve politik meselelerden uzak, yalnızca müzik ve kültürel hizmetler vererek yayınlarını gerçekleştirdi.

İngiliz valisi general Wauchope’un talimatı ile kurulan bu radyolarda gün boyu kesintisiz müzik yayınları yapıldı, ancak arka planda gerçekleşen olaylardan hiç bir haber dahi verilmedi. Yani radyoların asli vazifesi olan “haberdar etme” görevi askıya alınarak sinsi bir oyun gerçekleştirildi.

ADIM ADIM İSRAİL PROJESİ

1948 yılında kurulan İsrail Devletinin ilk adımı olarak bilinen Balfour Deklarasyonu sonrasında planlı ve sinsi bir operasyon ile başlatılan işgal girişiminin en önemli ayaklarından biri de radyoların haber verme görevinin elinden alınmış olması oldu.

1936 yılına kadar yalnız müzik, tiyatro gibi faaliyetleri yayınlayan radyolar, gelişmelerden Filistinlileri haberdar etmiyordu. Öyle ki Filistin direnişinin sembolü olan İzzeddin El Kassam’ın İngilizler tarafından şehit edilmesi bile halktan bu şekliyle gizlenmiş ve bir nevi “uyutma” çalışmaları başarıyla uygulanmıştı.

PEŞKEŞ ÇEKİLEN TOPRAKLAR

İngilizler bu sistem ile Filistin topraklarını İsrail haline getirmek için çalışmalara başladı, Yahudilere arazileri peşkeş çekerek bölgede yeni bir devlet kurulmasına hazırlık sağlandı.

HaberlerGündem HaberleriSon dakika: MİT ve TSK’dan ortak operasyon! Kırmızı kategorideki terörist Nazlı Taşpınar etkisiz hale getirildi Son dakika: MİT ve TSK’dan ortak operasyon! Kırmızı kategorideki terörist Nazlı Taşpınar etkisiz hale getirildi .

AYAKLANMALAR VE YAYINCILIĞIN KURULUŞU

Bu durumun ortaya çıkması da uzun sürmedi. Filistinli Araplar bu duruma karşı ayaklanarak protestolar düzenlemeye başladı. Yafa bölgesi yakınlarında çıkan milliyetçi ayaklanmalar İngiliz mandasına karşı eylemler gerçekleştirirken, ayaklanmalar diğer şehirlere de dalga dalga yayıldı.

Aylarca süren yoğun grevler, uluslararası arenada da karşılık buldu. Bölge ülkeleri Filistin’in direnişine destek olurken, müziklerin, türkülerin çalındığı, tiyatroların oynandığı radyolar Filistinliler tarafından basılarak “ülkemiz işgal ediliyor” sloganların gerçeği görme çağrısında bulunuldu. Bu çağrı İngiliz mandasının kirli emellerine çomak sokarak ayaklanmaların çıkmasına, Filistinlilerin vatan savunmasına geçmesine neden oldu.

FİLİSTİN YAYINCILIK SERVİSİNİN DİRENİŞTEKİ GÜCÜ

Filistin halkının bu direnişi, İngiliz manda yönetiminin tüm müdahalelerine rağmen durdurulamadı. Buna karşılık manda yönetimi ile Filistinliler görüşmeler yaparak hakları ve edinimleri konusunda görüş birliği sağladı.

Eylemlerin durdurulması konusu da direnişi başlatan Filistin Yayıncılık Servisi’ne kaldı. İtidal çağrıları ile halkı sükunete davet eden servis, bu amacında başarı sağlamış oldu. Radyolardan haber, dini içerik, siyasi yayınlar yapmaya başlayan Filistin Yayıncılık Servisi, talepleri yerine getirerek yeniden düzenin oluşturulmasını sağladı.

HALAWANİ’NİN TARİHE IŞIK TUTAN ÇALIŞMASI

Bu durum çokça bilinmese de araştırılması ve unutulmaması gereken bir tarih olarak günümüzde yeniden önümüze çıktı. Önümüze çıkartan kişi ise Filistinli fotoğraf sanatçısı Rula Halawani.

Halawani’nin son çalışması bir nevi tarihi canlandırıyor. İngiliz Mandası’nın Filistin’de egemen olduğu 1930’lu yıllara gönderme yaptığını söyleyen Halawani, “İngiliz Mandası, Filistinlilerin haber alma özgürlüklerini engellemek için radyolardan uzun süre müzik yayınlamışlar. Siyonistleri de Filistin topraklarına yerleştirmeye başlamışlar. Bunun bir oyun olduğunu fark eden Filistinliler radyoları basarak ‘Ülkemiz işgal ediliyor’ diye yayınlar yapmışlar. Ben de 1936-1948 yılları arasında radyoda şarkı söyleyen sanatçıların görüntülerini projeksiyon yardımıyla şehrin cadde ve sokaklarında gece yansıtıp görüntüledim. Böylece hafızamızı tazelemek istedim” diye anlatıyor.