II. Dünya Savaşı: Rjev kıyma makinası

Rjev, Sovyetler Birliği’nin Nazi Almanyasına karşı yenilgiye giden savaşında zafer kazandığı, Doğu Cephesi’nin en kanlı mücadelesiydi. Öyle ki muharebelerde 1,5 milyon insanın öldüğü tahmin ediliyor.

Aybüke SENGİR / [email protected]

II. Dünya Savaşı sırasında Doğu Cephesi, savaş tarihinin eşi görülmemiş vahşetin yaşandığı, sayısız insanın yaşamını yitirdiği bir cepheydi. 1941 kışında başlayan, 1942 bahar aylarına kadar süren Sovyet karşı saldırsında Rjev hattındaki saldırılar iki taraf için de durmak bilmiyordu.

RJEV MUHAREBELERİ

Alman ordusu Wermacht, Moskova’ya doğru ilerlerken Rzhev-Syceyka-Vyazma istikametlerinde Sovyetlerle karşı karşıya geldi. Sovyet Kızıl Ordusu’nun tank birlikleri, savaşın ilk haftalarında nerdeyse tamamen yok edilmişti. Sovyetler çözümü, 1941 yılının sonlarında hızlı hareket edebilen Suvarilerde buldu. Çünkü Suvari Birlikleri hareket kabileyeti yüksek birliklerdi ve savaş için uygundu.

RUSLARIN ŞANSI DÖNDÜ

Rjev’in batısındaki Alman hattını yaran Sovyet ordusu, Alman merkez ordu grubunu tehdit etmeye başlamıştı. 12 saat içinde 130 kişiden geriye sadece 26 kişi hayatta kalmıştı. Her iki tarafın da cok ağır kayıplar verdiği muharebede, bölgeyi Almanlar ele geçirdi ancak Moskova’ya ilerleyişi durucak derecede yavaşladı. Muhabere sonunda Sovyetler, kalenin cephesinde 341 bin asker kaybetmişti. Batı cephesindeki kayıpsa 105 bini bulmuştur. Alman merkez ordusunun verdiği kayıpsa 150 bindi.

Kış boyunca devam eden çatışmalar birçok Sovyet biriminin Alman hattının gerisinde kalmasına sebep olmuştu.

1942 YAZI

Almanlar, doğru zamanı bekliyordu. 2 Temmuzda Syceyka harekatına başladı. Sovyet Birlikleri kuşatmayı geri çekmek için cesurca girişimlerde bulunuyordu. Almanların Rzhev’i ele geçirmesi, Sovyetlerin iki kanat arasında asker ve erzak taşımasını olanaksız hale getirmişti. Kızılordu Rzhev’i ele geçirdiği takdirde iki düşman kanadını üzerinde güçlü bir taarruz başlatabilirdi. Böylece Alman birlikleri çember içinde kalıp yok edilebilirdi.

HaberlerGündem HaberleriSon dakika: MİT ve TSK’dan ortak operasyon! Kırmızı kategorideki terörist Nazlı Taşpınar etkisiz hale getirildi Son dakika: MİT ve TSK’dan ortak operasyon! Kırmızı kategorideki terörist Nazlı Taşpınar etkisiz hale getirildi .

Sovyet birlikleri düşmanı olabildiğince uzağa püskürtmesi gerekiyordu. Stalin’in balyozu lakabı takılan B4’leri cepheye getirmeye karar verdiler. Düşmanın dinamik noktalarını yok eden bu top korkunç bir silahtı. Ancak yine başaralı olamadı. Ekim ayında taarruzu durdurmak zorundu kaldı. Alman ordusu o yaz 60 bin kayıp vermiş, Sovyetlerin ordusu ise 314 kayıp. Yani beş katından daha fazla.

Sovyetler tüm cesurca girişimlerine rağmen, Alman ordusunu püskürtmeyi başaramıyordu. Rzhev ve demiryolu ağları hala Almanların elindeydi.

Kasım 1942

Sovyetler Mars harekatı adını verdikleri yeni bir taarruz için hazırlıklara başladı. Mars Harekatı’yla Rzhev üzerine ağır bir darbe indirilmesi planlanıyordu. Sovyetler Kızılordusu 660 bin asker ve 2 bin tankla taarruza geçecekti. Harekatın ilk gününde yoğun kar yağışı hakimdi. Görüş mesafesi 20 metreye kadar düşmüştü.

KIZILORDUNUN BOZGUNU, ALMANLARIN BAŞARISIZLIĞI

Kötü hava şartları Rusların aleyhine işledi. Mars harekatı Kızılordu için kanlı bir bozgun, Alman ordusu için de büyük bir başarısızlıktı.

Savaşın genel gidişatının değişmesi üzerine Mart 1943’de Adolf Hitler bölgedeki tahkim edilmiş Alman birliklerinin geri çekilmesini emretmek zorunda kaldı. Geri çekilen birlikler, kademeli olarak çekiliyor ve çekildikleri bölgelere mayın ve bubi tuzakları düşüyorlardı. Tüm şehri yakıp yıkarak, sivillere ve köylere zulümler yaşatarak çekilmişlerdir. Tüm bu muharebeler sonucunda Nazilerin, Moskova’ya doğru ilerleyişi kesin olarak durdurulmuştur.

İKİ TARAFIN KAYIPLARININ 1,5 MİLYON OLDUĞU DÜŞÜNÜLÜYOR

Bununla birlikte Sovyet kayıplarının 1 milyon civarında, Alman kayıplarının da 500 bin civarında olduğu tahmin ediliyor.