Bu yıl içerisinde iki ay gibi kısa bir sürede adeta moda haline gelen ‘Doğu Ekspresi’ni yerinde gördük. Kars’tan Ankara’ya tam 25 saat süren eşsiz bir seyahat deneyimi yaşadık.
Enes Taha ERSEN / [email protected]
Hüseyin EKİCİ / [email protected]
Trenler, modern zamanda bilinen ilk toplu ulaşım araçlarından birisidir. Buharın makineleşme yolunda kullanılmaya başlamasıyla hayata geçen trenler, zamanla ulaşım aracı olmaktan çıkmış, turistik gezileri sağlayan araçlar olarak kullanılmaya başlanmış.
Demiryolu’nun bir sektör haline gelişiyle yavaş yavaş seyyahlar dünyanın en güzel tren hatlarını belirlemişlerdir. Trans Sibirya hattı olduğu söyleniyor. Bu hat her ne kadar güzel olsa da bir o kadar da ulaşılamaz. Zira trende bilet bulmanın zorluğu bir yana, pahalılığı ile cep yakıyor. Bu da turistleri ve tren ile gezmeyi seven seyyahları alternatif rotalara itiyor.
MİNİ TRANS SİBİRYA: DOĞU EKSPRESİ
Rusya’dan Çin’e uzanan Trans Sibirya hattına alternatif olarak belirtilen hat, çokça duyduğumuz ve bu günlerde oldukça popüler olan Doğu Ekspresi. Gerek iklimi, gerek bitki örtüsü gerekse coğrafi yapısı ile bu hatta benzerliği konusunda oldukça fazla fikir bulunan Doğu Ekspresi, hem yerli hem de yabancı turistlerin ilgisini çekiyor.
Minyatür Trans Sibirya hattı olarak da adlandırılan Doğu Ekspresi, bugünlerde yeniden popüler halde.
Binlerce kilometrelik rüya: Doğu Ekspresi ViDEO
DOĞU EKSPRESİ DENEYİMİ
Aslında uzun yıllardır Doğu ile İç Anadolu’yu birbirine bağlayan bir hattı “Doğu Ekspresi”. Uzun yıllardır Ankara-Kars arasında mekik dokuyan demiryolu hattı, geçmişte olduğu gibi bugün yeniden popüler hale geldi.
Biz de bu popüler yolculuğu yerinde görmek ve deneyimlemek için “Doğu Ekspresi” yolculuğu gerçekleştirdik.
BULUNAMAYAN BİLETLER
Doğu Ekspresi, iki ayda inanılmaz bir popülarite elde etti. Bu haliyle çokça dünya kentlerine arz-talep üzerine satılan bilet rakamını geride bırakan Doğu Ekspresi için biz de bilet bulmakta oldukça zorlandık.
Aylar öncesinden almamıza rağmen bulmakta zorlandığımız biletimizi, herkes gibi Ankara-Kars hattından değil, ancak dönüş istikameti olan Kars-Ankara hattından bulabildik. Aynı güzergâh üzerinde yapılan bu seyahat rotada çok farklılık göstermiyor, bilet bulma imkanı biraz daha rahat oluyor.
KARS’A VARIŞ
Doğu Ekspresi’nin doluluk oranı malumunuz. Biz de madem Ankara’dan Kars’a gidemiyoruz, Kars’tan Ankara’ya gidelim diyerek yollara düştük. İstanbul’dan uçakla Kars’a giderek, Kars’ın kirpik donduran soğuğu ile yüzleştik.
Havalimanından şehir merkezine yapılan aktarma otobüsleri ile bölgeye geldikten sonra ilk iş olarak bir otel bulduk. Otel yerine tren garında kalırım diyenlere ufak bir uyarı; gar oldukça küçük, şanslı değilseniz garda kalmanıza izin verilmiyor. Aynı zamanda tren garında çanta ve valizlerinizi bırakarak gezebileceğiniz bir emanetçi de bulunmuyor.
GEZİNTİ ROTALARI VE SEYAHAT PLANLAMASI
Otele yerleştirken sonra kendinize gezinti rotaları çıkartmanız önemle tavsiye olunur. Her ne kadar küçük bir kent olsa da Kars’ta, gezilebilecek rotalar birbirine ters yerlerde bulunuyor.
Örneğin Sarıkamış, Ani ve Çıldır Kars’ın seyahat merkezleri olurken, buraya giden araçların gidiş ve dönüş sürelerinde problemler mevcut. Sabah saatlerinde belediyenin ücretsiz servisleri, rezervasyon usulüne göre turistlerini taşırken, özel minibüsler de saat 16:30’dan sonra gidiş dönüş seferlerini bitiriyor.
Yani buralara gitmeniz durumunda geriye dönebileceğiniz bir sefer bulunmuyor. Bu yüzden gelmeden önce araç kiralamanız veya seyahat planlamanızı ona göre yapmanız “özellikle” önerilir
SARIKAMIŞ-ANİ-ÇILDIR
Kars diyince akıllara üç bölge geliyor. Şehitleriyle hatırladığımız Sarıkamış, harabeleriyle ünlü Ani ve üstü metrelerce kalınlıktaki buzlarla kaplı olan Çıldır Gölü.
Sarıkamış, her ne kadar şehitleriyle hatrımızda kalsa da aslında dünyanın en önemli kış turizmi merkezlerinden biri. Bölgeye yağan kristal kar nedeniyle pistlerin parıl parıl parladığı bu görüntü sizlere unutulmaz bir kayak deneyimi yaşatacak.
Yüzyıllardır birçok uygarlığa ev sahipliği yapan ve birçok savaşa tanıklık eden Ani, Ermeni Bagratuni hanedanlığından kalma önemli eserleri bünyesinde barındırıyor. UNESCO Geçici Dünya Mirasları Listesi’nde yer alan Ani harabeleri bünyesinde barındırdığı onlarca kilise, duvar ve şapel ile oldukça yüklü bir tarihi mirası içinde saklıyor.
Bölgenin bir diğer doğal güzelliği ise Çıldır Gölü. Kışlarının meşhur olduğu Çıldır’da, bıyık donduran soğuğun etkisiyle gölün üzerinde metrelerce kalınlıkta buz kütlesi oluşuyor. Buz kütlesi öyle kalın ki göl üzerinde atlı kızaklarla kayak yapılabiliyor, kalın testerelerle delikler açılarak içerisinde balıklar tutulabiliyor.
NOT: Çıldır’ı ziyaret edeceklere tavsiyemiz; eğer Çıldır’da balık tutmak istiyorsanız, özellikle balıkçılara “Her şeyi kendimiz yapmak istiyoruz” uyarısında bulunmanızı tavsiye ederiz. Aksi taktirde balıklar önünüze pişmiş vaziyette hazır olarak gelecek
EŞSİZ MANZARA VE KARS’A BAKIŞ
Kars programımızın son durağı olan Kale merkezde yer alıyor. Sarp kayalıkların üzerine inşa edilen kalenin muazzam bir manzarası var. Özellikle size seyir için 270 derecelik bir açı sunan burçlar, sizlere uçsuz bucaksız ovaları, uzayıp giden nehirleri ve heybetli duruşu ile bölgeyi selamlayan dağları görmenize olanak sağlayacak.
Ve eğer şanslıysanız, siz oradayken kar yağarsa, şehir manzarasını semaver çay içerek izleme imkanına sahip olacaksınız.
DOĞU EKSPRESİ: RÜYA GİBİ YOLCULUK
Kars’ta yapılan doyasıya yolculuğun ardından aylar öncesinden aldığımız ve turun en heyecanlı kısmı olan Doğu Ekspresi, ertesi gün 08:00’de başladı. Erken saatte geldiğimiz garda yüklerimiz ile vagonumuza geçtik ve örtülü kuşetli olarak bilinen kısımda seyahatimize hazırlandık.
08:00’de kalkan tren Kars’ın karlarla örtülü arazileri içerisinde, virajlarla dolu yollarında yılan gibi kıvrılarak seyir gerçekleştirdi. Özellikle Sarıkamış mevkinde yer alan çam ormanları, size muhteşem bir kış manzarası izletirken, farklı diyarlara yolculuk etmenize imkan tanıyacak.
ÖRTÜLÜ KUŞETLİ-YATAKLI VE PULMAN
Tren üç kategoride hizmet veriyor. Yatağa dönüşebilen koltuklara örtülü kuşetli, yataklı vagonlara yataklı, normal oturakların bulunduğu kısıma ise pulman deniliyor.
Bu uzun yolculuk için özellikle tavsiye ettiğimiz kısım Örtülü Kuşetli ve Yataklı diye geçen kısım. Zira yolculuk keyifli olduğu kadar sizi yoracak, yorgunluğunuzu bir beşik gibi sallanan yataklarda atmayı iple çekeceksiniz.
Pulman kısmı da her ne kadar trene biniş için daha kolay bilet bulunan bir kısım olsa da 25 saatlik bir yolculuk için oldukça yorucu olacak. Eğer bu kadar yorulmayı göze alabilecekseniz, Pulman’dan da bilet alabilirsiniz.
NOT: Eğer iki kişiyseniz ve dörtlü kısımda seyahat edecekseniz, kompartımandaki diğer iki koltuğu da almanız, rahatlığınız açısından özellikle tavsiye edilir.
TREN HİZMETLERİ VE İMKANLAR
Tren nüfusu özellikle genç kesimden oluşuyor. Keşfe açık ve macera seven gençler Örtülü Kuşetli ve Yataklı kısımdaki biletleri tüketmiş durumda.
Buralarda kullanılmak üzere TCDD sizlere çarşaf, pikeler ve yastıklar veriyor. Tamamen yolcuların rahatı ve kullanımı için verilen bu hizmet, oldukça temiz. Gönül rahatlığı ile kullanabileceğiniz bu ekipmanlar gerçekten temizlik noktasında en az evinizin şartları kadar hijyenik.
Trenin bir diğer hizmeti de restoran ve kafe bölümü. Burada hemen hemen her türlü yiyecek ihtiyacınızı karşılayabileceğiniz gibi, çay, kahve gibi içecek ihtiyaçlarınızı da ücret karşılığında alabiliyorsunuz.
Trenin her vagonunda bulunan alafranga ve alaturka tuvaletler de hijyen olarak oldukça temiz bir şekilde hizmet sağlarken, yataklı kesimde bulunan duşlar da bu uzun yolculukta sizin rahatınız için hazırda bulunuyor.
NOT: Temizlik hassasiyeti bulunanlar için ufak bir hatırlatma: 25 saatlik yolculukta ekstra hijyen isteyen alanlar, tren görevlileri tarafından devamlı temizleniyor.
INSTAGRAM’DA REKOR GETİREN TEHLİKELİ POZLAR
Trende yaptığımız kapsamlı gezinin içinde, Tren şefi Eyüp Bey ile de görüşme imkanı sağladık. İki ay gibi kısa bir süre içerisinde Doğu Ekspres’in bu kadar büyük bir popülarite kazanması karşısında şaşkın olduklarını belirten Eyüp Şef, bu durumdan duydukları memnuniyeti de dile getirdi.
Gençlerin özellikle bir mazi arayışı içerisinde olduğu için bu rotayı tercih ettiklerini belirten tren yetkilisi, bu popülerliğin kendileri içinde mutluluk verici olduklarını belirtti.
Bunlarla birlikte Eyüp Şef, özellikle bir durumdan şikayet etti. Gençlerin Instagram ve Twitter gibi sosyal medya hesaplarında, trenden sarkarak yaptıkları tehlikeli paylaşımlara dikkat çekerken, “can ve mal kayıplarına neden olabilecek bu tarz tehlikeli davranışlardan uzak durulmalı” diyerek uyarıda bulundu. Bunun haricinde trenin her alanında istedikleri gibi fotoğraf çekilebileceği yönünde de açıklama yaparak tehlikeli davranışlardan uzak durulmasını konusuna dikkat çekti.
RAYLARIN ÜZERİNDE GEÇEN 40 YIL
Bizim için Doğu Ekspresi’nin en keyifli yanlarından biri de trenin lokomotifinde yapılan seyahat oldu. Tren şefliğinden alınan izin ile yalnızca birkaç dakikalığına girdiğimiz lokomotif kabini, bizlere tahmin bile edemeyeceğimiz kadar keyifli sohbet, lezzetli bir çay ve unutulmayacak bir anı olan iki saat olarak geri dönüş sağladı.
Haber yapmak için izin istediğimiz şeflik, bize kolaylık sağlayarak lokomotife girmemize izin verdi. Lokomotifte bizi karşılayan 40 yıllık lokomotif makinisti Cafer Usta oldu. Bize hat hakkında bilgi veren usta, unutulmayacak bir deneyim yaşamamıza neden oldu.
“DEMİRYOLU ÇAĞ ATLADI”
40 yıllık kariyerinde buharlı trenlerden dizel yakıtlı elektrikli trenlere kadar çok sayıda lokomotifi kullandığını belirten başmakinist Cafer Usta, Türkiye’nin yıllar içerisinde özellikle demiryolları konusunda büyük mesafe kat ettiğini belirtti. Özellikle geçmişte yolların kısıtlı olduğunu, birkaç rota haricinde trenlerin seyahat yapamadığını ve yolculukların çok uzun saatler sürdüğünü belirten ustamız, son 15 yıl içerisinde tıpkı karayollarında yapılan gelişimler gibi demiryollarında da büyük atılımların yapıldığını belirtti.
Özellikle yenilenen rayların daha güvenli ve hızlı bir yolculuğa imkan tanıdığını söyleyen Cafer usta, tüm bunların sektörde devrim niteliğinde olduğuna dikkat çekti.
“DOĞU EKSPRESİ ARTIK DAHA GÜVENLİ”
Mesleki hayatında 40. yılını geçiren Cafer Usta, geçmişte Doğu Ekspresi güzergâhında çok fazla terör olaylarının yaşandığını, ancak bu olayların yakın zaman içerisinde kökten çözülerek hattın güvenli bir hale getirildiğini belirtti.
Özellikle PKK’nın yol kapatma, sabotaj, silahlı saldırı gibi eylemlerine çokça kez maruz kaldıklarını belirten emektar makinist, terör karşıtı operasyonlar sayesinde bölgede büyük bir temizliğin gerçekleştirildiğini ve güvenli ortamın sağlandığını belirtti.
DOĞU EKSPRESİ’NİN GELECEĞİ
Doğu Ekspresi’ne bilet bulunamayışının en büyük sebeplerinden biri de hattın gelecekte kaldırılacağı yönündeki dedikodular. Cafer Usta’mıza bu konu hakkında bilgilerini sorduk. Büyük bir dedikodu furyasına dönen bu bilginin yanlış olduğunu dile getiren Cafer Usta, bölgeye yeni bir tren hattının entegre edileceği, inşa edilecek yeni bir güzergah ile hızlı trenin buralardan getirileceğini söyledi.
Erzincan karayoluna paralel olarak yapılacağını belirten demiryolunun hızlı tren hizmetini vereceğini belirten CaferUsta, Doğu Ekspresi’nin hiçbir zaman kaldırılmayacağını, böyle bir durumun söz konusu olmadığını belirtti.
UNUTULMAZ BİR LOKOMOTİF YOLCULUĞU
Akşam saatlerine girdiğimiz lokomotifte çay ve sohbet eşliğinde yaptığımız iki saatlik yolculuk, bizlere unutulmaz anlar yaşattı. Bir trenin yılan gibi virajlarda seyredişini en önden takip ederek, eşsiz akşam manzarasına tanık olmak bizler için harika bir deneyim oldu.
Özellikle trenin, dağları delen tünellerden geçişi, heybetli motorun sesi ve yer yer çalınan korna ile hattın en güzel mevkii olan Divriği-Gülbağı yolu üzerindeki manzaranın seyiri, bizler için paha biçilemez oldu.
25 saatlik Doğu Ekspresi maceramızdan geriye ömür boyu unutulmayacak anılar kaldı. Aklınızın ucunda bu eşsiz seyahate çıkma planı varsa ertelemeden bir an önce gerçekleştirmenizi ısrarla tavsiye ediyoruz.