Glutensiz diyet sektörü risk yaratıyor

Uzmanlar, glutensiz diyet nedeniyle çölyak tanısı konulmayan kişilerde risk oluşturduğunu belirtti.

Amerikan Gastroenteroloji Derneği’nin yaptığı ‘gluten diyeti’ araştırmasının sonuçlarını Milliyet ile paylaşan gastroenteroloji uzmanı Dr. Atilla Bektaş, “Glutensiz diyet sektörü, kâr amacıyla, çölyak tanısı konulmayan kişileri besin değeri düşük glutensiz diyete teşvik ediyor. Ortaya çıkan şikayetlerin çoğu glutenden değil, ‘fruktan’ denilen bir karbonhidrattan ileri geliyor.” dedi.

SORUN FRUKTANDA

Glutenin tahıllarda bulunan bitkisel bir protein olduğunu belirten Bektaş şunları söyledi:

“Gluten ekmek, bulgur pilavı, makarna ve unlu mamullerin içeriğinde bulunuyor. Amerika’da yapılan son araştırma ise gluten hassasiyeti olduğu düşünülen hastalarda şikayetlerin çoğunun glutenden değil, ‘fruktan’ denilen bir karbonhidrattan ileri geldiğini ortaya çıkardı. Amerika’da 59 çölyak dışı gluten hassasiyeti tanısı olan kişinin 24’ünde fruktan nedeniyle sindirim şikayeti, 22 kişide plasebo etkisi görüldü. Sadece 13 kişide glutene bağlı sindirim şikayeti tespit edildi. Çölyak dışı gluten hassasiyeti toplumda sadece yüzde 1 seviyesinde. Glutensiz gıda üreten şirketler gerçekten ‘gluten’e duyarlılığı olmayan kişilerin tüketim alışkanlıklarını değiştirerek tahıl tüketimine karşı propaganda yürütüyor. ABD’de glutensiz gıda pazarı son iki yılda yüzde 136 büyüdü ve 2017 cirosu 15 milyar dolara ulaştı. Gluten pazarının yüzde 36’sı ABD, yüzde 19’u Avustralya ve yüzde 9’u Fransa’nın elinde. Karteller halk sağlığını tehdit ediyor.”

GLUTENSİZ DİYET RİSK FAKTÖRÜ

Yerli aşını ismi nedir? Vac nedir, ne demek? Turkovac yerli aşının adı ne anlama geliyor? Tıp dilinde Vac açıklaması…

İç hastalıkları uzmanı Dr. Ayça Kaya son yıllarda ‘glutensiz beslenme’ adı altında başlayan diyetlerin moda haline geldiğini belirtti ve şunları söyledi:

“Çölyak görülme sıklığı yüzde 1-2 civarında. Gluten hassasiyeti olan hastaların sorunu çocukluğundan başlar. Çölyak hastaları ve gluten alerjisi bulunan kişiler glutenli gıdaları sindiremez ve bağırsaklarda besinlerin emilimi bozulur. Sık ishal, şişkinlik, gaz, zayıflık ve büyüme-gelişme geriliği şikayetleri ortaya çıkar. Bu bozukluk bırakın şişmanlamayı, zayıflama, sık ishal atakları, vitamin-mineral eksikliği, kansızlık gibi sorunlara neden olur. Gluten hastaları  buğday, arpa, çavdar ve içerdikleri tüm besinlerden uzak durmalı. Ancak çölyak rahatsızlığını anlamak için ayrıntılı muayene ve tıbbi testlere ihtiyaç duyulur. Son yıllarda moda olan besin intolerans testlerine güvenilmemeli. Glutensiz beslenenlerde birçok sağlık problemi ortaya çıkıyor. Glutensiz diyetler tip2 diyabet riskini artırırken, vitamin eksikliğine yol açıyor. Zayıflamak için gluteni hayatından çıkaranlar aslında tam tahılları da hayatından çıkarıyor. Tam tahıllardan yoksun kalan kişilerde kalp hastalıkları riskinin arttığını gördük.”

DİYABETE NEDEN OLUYOR

“Şikayetlerin çoğu glutenden değil ‘fruktan’dan kaynaklanıyor” diyen Dr. Atilla Bektaş şu bilgileri verdi:

“Fruktan buğday, arpa, çavdar dışında kuşkonmaz, enginar, pırasa, soğan, sarımsak gibi bazı bitkisel besinlerde de bulunuyor. Çölyak ve buğday alerjisi olmayanların gereksiz yere glutensiz diyet yapması sağlıklı değil. Glutensiz diyetler lif, mineral ve vitamince zayıf olduğundan tip 2 diyabet, kalp krizi ve obeziteye yakalanma riskini artırıyor. Uzun süreli glutensiz diyet, lif, tiamin (B1), folat (B9), A vitamini, magnezyum, demir ve kalsiyum minerallerinin yetersiz alımıyla beslenme sorununa neden oluyor. Gluten içermeyen diyetler diyabet riskini yüzde 13 artırıyor. Günde üç ince dilim yani 90 gram tam tahıl veya kepekli ekmek tüketimi, bağırsak kanseri riskini yüzde 17 azaltıyor.”