Estetik deyince aklınıza nice ünlü isimler gelmesin. Modern tıbbın geliştiği Osmanlı’nın darüşşifalarında memesi büyük olan asker de göğüs küçültme ameliyatı oluyordu.
Selen KALDIRIM / [email protected]
Bu yazıyı Edirne’deki Sultan Bayezid Külliyesi Sağlık Merkezi’ni ziyaretimizde edindiğimiz bilgiler üzerine kaleme aldık. Söz konusu müzede dikkatimizi çekenlerin başında Osmanlı döneminde yapılan tedavilerin yanı sıra bazı estetik operasyonlar oldu.
KULAĞA GARİP GELİYOR AMA OSMANLI’DA ESTETİK VARDI
Evet; darüşşifa, asker ve meme arasında bağlantı kurmak kulağa biraz garip geliyor olabilir. Şaşırmayın ama bugün çılgınlar gibi estetik ameliyat olan insanlar gibi, bundan 400 yıl öncede bu operasyonlar yapılıyordu.
SARKIK MEME SORUNU, BİTİŞİK PARMAK SORUNU, DÜŞÜK GÖZ KAPAĞI SORUNU…
Osmanlıca Cerrahnamelerde modern tıbba dair birçok işlem görmek mümkün. E tabi konu karaciğer iltihaplanması değil de meme operasyonu olunca insan bir hayret ediyor. Günümüzde olduğu gibi Osmanlı zamanında da insanlarda fazla parmak, bitişik parmak, düşük göz kapağı, göz kapağı kısalığı, meme sarkması, aşırı meme büyümesi gibi birçok fiziki problem görülüyordu.
TIBBIN GELDİĞİ SON NOKTAYA DİKKAT
Bunlardan en dikkat çekeni tartışmasız meme küçültme ameliyatlarıydı. Tıp dilinde jinekomasti olarak geçen bu operasyonlar aşırı meme sarkması ve yağlanma yaşayan askerler için uygulanıyordu. Osmanlı’nın tıp alanında ne kadar ilerleme kaydettiğini anlamak zor olmasa gerek.
DARÜŞŞİFALARDA MEME OPERASYONLARI
Bilirsiniz, darüşşifalar gönüllü doktorlar tarafından akıl hastalarının tedavi edildiği sağlık merkezleriydi. Fakat burada memesini küçülten askerler de görebilirsiniz. Tabii ki bunun da bir sağlık problemi olduğunu düşünerek, asıl hayret edilenin bu işlemlerin o zaman nasıl yapıldığıydı.
NASIL YAPILIYORDU
Osmanlı cerrahnamelerinde şöyle anlatılıyor;
‘’Bazı er kişinin emcekleri, “göğüsleri” etli ve şişkin olur, her kim görse iğrenir. Onun uzunlamasına hilal biçiminde kesip derisini derisini yüzesin, içindeki yağı çıkarasın, içindeki yapı çıkarasın, içine et bitirici ( Kaynaştırıcı, bitiştirici) devalar koyasın ve her iki yakasını birleştirip dikesin. İyileşinceye kadar ilaç edesin. Er kişinin emceği uzayıp aşağıya sarkarsa, Hilal şeklinde iki defa enine kesesin, arasındaki deriyi yüzüp içindeki yağı çıkardıktan sonra iki yakasını birleştirip dikesin ve ilaç süresin iyileşe. Eğer yağın tamamını çıkaramayacak olursan, eski pamuğu yiyici (Kostik) merhemlere bulayıp, kesinin içinde sokasın. Kalan yağı bitire bitire sonra ilaç süresin.”