Verdun Muharebesi, Fransızların I. Dünya Savaşı’nda Alman saldırısını püskürttükleri çarpışma olarak biliniyor. Karşılıklı yapılan cephe savaşı hayatta kalan askerlerde travmalara neden oldu.
Enes Taha ERSEN / [email protected]
I.Dünya Savaşı hem Türkiye için hem de Avrupa için büyük bir kıyım olmuş, büyük travmalara yol açmıştı. O savaşların en kanlı geçen kısımlarından da biri Verdun Muharebesi’ydi.
Verdun’da yüzbinlerce kişi karşılıklı olarak öldürülürken, korkunç etkisi geleceğe kadar uzanacak bir psikolojik rahatsızlığa neden oldu.
VERDUN’UN DEHŞET DOLU ETKİSİ: SHELL SHOCK
1916 yılının 21 Şubat sabahı Fransa’nın Verdun kentindeki Caures ormanları havan ve mermi yağmuruna tutulmuştu. Bu bölgede siper alan Fransız güçleri, karşı cephede ateş açan Almanlara aynı şekilde cevap vermiş, sonu gelmeyen bir çatışma ortamı oluşmuştu.
Verdun Muharebesi’nin korkunç etkisi: Shell Shock VİDEO
300 gün süren ve hem Fransız hem de Alman ordusundan 300 bin askerin yaşamını yitirdiği savaşta, savaş sonrasında dehşet bir etki ortaya çıktı. İsmine Shell Shock denilen bu psikolojik rahatsızlık, askerlerin zihinlerinde oluşan bir çeşit nevrotik bozukluk olarak literatüre geçti, ancak etkileri öylesine kuvvetliydi ki, insan yaşamını çekilmez bir hale getirip ölüm döşeğine sürüklüyordu.
HALÜSİNASYON, KORKU VE ZİHİN KAYMASI
Shell Shock savaşın hemen sonunda, sağ kalan askerler üzerinde etkisini gösterdi. Basit mantığı ile hastalık cepheden, ansızın gelebilecek olan ölümden korkma durumuydu. Ancak bu korku öylesine dehşetli bir durumdu ki, bedeni esir alan titreme, halüsinasyon ve zihin kayması ile beraberinde gelen trans durumunu getiriyordu.
Şok etkisi, vücudu ansızın saran titreme ve kontrol merkezindeki kayıp ile kasılma ve bol acılı bir hale sürüklüyor hastayı. Aşırı stres durumunun getirdiği bu durum, savaş sonrasında dahi top atışları ve ölüm kaygısı varmış gibi hissetmeyi beraberinde getiriyor. Bu durumda sürekli bulunan askerler, geri dönüşü olmayan bir duruma sürükleniyor, her an ölecekmiş gibi hissediyorlar.
SHELL SHOCK’UN GÜNDELİK HAYATA ETKİSİ
Shell Shock öylesine kuvvetli bir nevrotik bozukluk ki, bu durum insanların gündelik hayatını da olumsuz yönde etkiliyor, hatta hayatı durma noktasına getiriyor.
Cephe hattını hatırlatacak herhangi bir anı, nesnenin de etkili olduğu bu rahatsızlık, insanı ani bir krizin içine sürüklüyor ve bu durumdan da dönüş kolaylıkla sağlanamıyor.
SAVAŞIN SHELL SHOCK’A BAKIŞI
Shell Shock literatüre girmiş bir rahatsızlık olsa da zamanında yüksek rütbeli askerler, komutanlar, bu krizi geçiren askerlerine başka bir gözle bakar, korkak olduklarını düşünerek infaz ettirirlermiş.
Sonradan rahatsızlık olduğu ortaya çıkan bu durumun, o dönem içerisinde 80 bin kişiyi etkilediği belirtilirken, geriye kalanlar üzerinde de “yürüyen ölü” etkisi bıraktı.