Yenişafak’ın haberine göre, hafta başında Ankara’da gerçekleşen Erdoğan-Putin zirvesinin detayları netleşiyor. Toplantıda Türk ve Rus gazeteciler görüşmelerin tamamlanarak açıklamanın yapılmasını beklediği sırada salona önce bir masa kuruldu. Erdoğan ile Putin’in bir anlaşma imzalayacakları söylentileri yayıldı. Ancak bir süre sonra masa kaldırılarak platforma iki kürsü konuldu ve basın açıklaması düzenine geçildi. Bu olay, “Rusya ile S-400 anlaşmasında bir pürüz mü var?” sorularına neden oldu. Hatta Rus basını, masanın kaldırılmasını “Putin en derin pazarlıkları Türkiye ile yapmış oldu” şeklinde yorumladı. Ancak görüşme sonrası iki lider de “kredi konusunda çalışmaların bitmesinin ardından anlaşmanın birkaç gün içinde imzalanacağını” duyurdu.
Kredi mi, peşin mi?
Rus lideri taşıyan uçak, 19.02’de Esenboğa Havalimanı’na indi. Putin’i karşılama heyetinde, Rusya’nın Ankara Büyükelçisi Aleksey Yerhov da yer aldı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’ne gelişinde Putin’i karşılamasının ardından, iki lider girişte Türkiye ve Rusya bayrakları önünde el sıkışarak gazetecilere poz verdi. Erdoğan ve Putin, 19.45’de baş başa görüşmeye geçti.
İki lider arasındaki görüşme 1 saat sürdü.
İki lider, daha sonra katılacakları heyetlerarası çalışma yemeğinin ardından ortak basın toplantısı düzenledi.
Erdoğan: Kudüs konusunda benzer yaklaşım içindeyiz
ABD’nin Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıma kararına değinen Erdoğan şu ifadeleri kullandı:
Değerli dostum Putin ile bu yıl içerisinde 8. kez bir araya geliyoruz. Türkiye Rusya işbirliği her geçen gün daha da güçleniyor. Bugün ikili ilişkilerimizin yanında bölgesel meseleleri de ele alma imkanımız oldu. Ele aldığımız konuların başında elbette Kudüs ile ilgili gelişmeler vardı. ABD yönetiminin Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıma kararı tüm tünyada büyük bir infial uyandırdı. Atılan bu sorumsusz adım nedeniyle yaşanan gerginlikler ortada.
İşgal altındaki topraklardaki protestolarda İsrail’li askerler 4 Filistinliyi şehit etti. Ayrıca yüzlece Filistinli yaralanmış vaziyette. Son aldığım rakam 2 bine yakın. Gazze İsrail uçakları tarafından bombalandı. İsrail yangına körükle gitmeye devam ediyor. Baskı ve şiddet eylemlerini daha da arttırmak için bir fırsat olarak görüyor.
Vicdan , değer , ahlak sahibi hiç kimsenin bu cinayetleri görmezden gelmesi mümkün değildir. Bildiğiniz gibi İslam İşbirliği Teşkilatı Dönem Başkanı olarak iki gün sonra İstanbulda Olaganüstü İslam Liderler Zirvesini davet ettik ve toplanacağız. Oradan çok güçlü bir mesaj vereceğimize inanıyorum.
Kudüs konusunda Putin ile benzer yaklaşımlar içerisinde olduğumuzu gördüm. Bu konudaki temaslarımızı sürdürmek hususunda mutabık kaldık. Ayrıca Suriye’deki durumuda ele aldık. Astana Zirvesi’nin devamı niteliğindeki bu süreci değerlendirme fırsatımız oldu.En kısa zamanda Soçi’de 2. görüşmemizi yapacağız. S 400 konusuyla ilgili olarakta arkadaşlarımız gerekli çalışmayı yapmak suretiyle bir araya gelip bu işi neticelendirecektir.
Putin’den önemli açıklamalar
Görüşmelerin yapıcı bir hava içinde gerçekleştiğini ve ikili ilişkilerde kilit konuları ele aldıklarını belirten Vladimir Putin, uluslararası ve gündemin güncel konularını da ele aldıklarını söyledi. Putin, “Suriye meselesinde ülkelerimiz sıkı bir işbirliği içindeler. Moskova ve Ankara arasındaki işbirliği başarılı bir şekilde gelişiyor” dedi.
2017 yılı Ocak ayından Eylül ayına kadar ticaret hacminin yüzde 36 arttığını ifade eden Putin, “Bütün bunlar aldığımız ortak kararlar neticesinde oldu. Ticari ve ekonomik alandaki engeller kalktı. İlk 8 ay içinde Türk tarım ürünlerinin Rusya’ya ihracatı 1,8 oranında artmış bulunuyor. Rusya’dan Türkiye’ye turist akımı artıyor. 4 milyon Rus vatandaşı Türkiye’yi ziyaret etti. Geçen 866 bin kişiydi bu rakam. Enerji alanında prensip olarak önemli olan şudur ki, Türkiye’de ilk nükleer santral olan Akkuyu’nun kurulması ile ilgili çalışmalar başlatıldı. Türk Akımı planlı bir şekilde döşenmektedir. Karadeniz’in altından iki ayrı hat kurulacak bu proje çerçevesinde. Bu projenin hayata geçirilmesi hem Türkiye’nin enerji açısından güvenliğini artıracak hem de Rus gazının sevkiyat güzergahlarını genişletecek” diye konuştu.
S-400
Askeri alandaki işbirliğine dikkat çeken Putin, S-400 füzelerine ilişkin, “Bugünkü çalışmamızda ilgili kredi anlaşması üzerinde mutabakat sağladık. Umarım önümüzdeki birkaç günde imzalanacaktır bu anlaşma” diye konuştu.
Suriye’ye ilişkin yapılan görüşmelerde neler konuşulduğunu da anlatan Putin, “Suriye topraklarının neredeyse tamamı teröristlerden temizlendi. Teröristlerden herhangi bir saldırı olursa biz gerekli karşılığı veririz. Suriye’de siyasi çözüm konusunda 22 Kasım tarihinde Soçi’de Rusya-Türkiye-İran devlet başkanlarının görüşmesinde karara vardığımız mutabakatların yerine getirilmesi ile ilgili adımları görüştük. Önümüzdeki sene başında Suriye Ulusal Diyalog Kongresi’nin yapılması konusunu görüştük. Özellikle Sayın Erdoğan’ın kişisel çabaları ve katkısını taktir etmek istiyorum Suriye’deki çözüm arayışları çalışmalarında” dedi.
Kudüs kararı
ABD’nin Kudüs kararına ilişkin konuşan Putin, “ABD’nin kararı bu bölgedeki durumu daha da kötüleştirmekte ve dengesizleştirmekte. İsrail-Filistin arasındaki barış sürecini baltalayabilecek bir karardır. Barış süreci BMnezdinde alınan kararlar çerçevesinde yapılmalıdır. Kudüs statüsü ile ilgili karar İsrail ve Filistin arasında direkt temaslar neticesinde alınmalıdır. Sayın Erdoğan 2 gün sonra İİT zirvesi konusunda beni bilgilendirdi. Rusya gözlemci ülke olarak mutlaka bu toplantıya katılacaktır” şeklinde konuştu.
Rusya Devlet Başkanı Putin Türkiye’den ayrıldı
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, resmi ziyaret için geldiği Ankara’daki temaslarını tamamlayarak ülkeden ayrıldı.
Rus lideri taşıyan uçak, Esenboğa Havalimanı’ndan 22.39’da civarı havalandı. Putin, akşam saatlerinde geldiği Ankara’da, Cumhurbaşkanı Tayyip ErdoğanRecep ile Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde görüşmüştü.
Son dakika… Putin ile Erdoğan arasında Kudüs görüşmesi
Edinilen bilgiye göre, “anlaşma muamması”, basın açıklaması öncesi devam eden görüşmelerde ödemenin ne şekilde yapılacağı konusunda yaşanan ikilemden kaynaklandı. Rusya, iki batarya için Türkiye’ye 2.5 milyar dolar teklifte bulunmuştu. Türk tarafı ödemenin kredi kullanmaksızın peşin mi yapılması yoksa kredi garantisiyle mi yapılması konusunda tereddütte kaldı. Bir süre bu konunun netleştirilmesi için istişare yürütüldü. Eğer peşin ödemede karar kılınsaydı, anlaşma Erdoğan ve Putin tarafından görüşmenin ardından imzalanacaktı. Ancak nihai karar “füzelerin krediyle satın alınması” oldu. Böyle olunca da masa kaldırıldı.
O sistemi kesinlikle alacağız
Kaynaklar, “S-400 konusunda hiçbir sorun yok. Zaten anlaşmalar bu satın alım için yapıldı. Artık buradan dönüş yok. Masa konusu ise, füze sisteminin fiyatı uygun bulunduğundan ötürü ‘acaba peşin mi ödense’ fikri sonrası yaşanmış bir karmaşadan ibaret” bilgisini verdi. 2013 yılında Türkiye’nin düzenlediği ihalede 4 adet füze bataryası için 10 milyar dolar teklif eden Rusya, fiyatta neredeyse yarı yarıya bir indirime giderek 2 batarya için 2.5 milyar dolar teklif etmişti. Kaynaklar, “Tereddüt yok, alacağız. Şu anda finansmanla ilgili çalışmalar yapılıyor. Rusya tarafından finansmanı kim sağlayacaksa krediye garantör ve kefil olacak ve bir taksit tablosu oluşturulacak. Önümüzdeki günlerde yapılacak anlaşma da finansörlerle yapılacak olan bir kredi anlaşması. Dolayısıyla zaten S-400 alımıyla ilgili anlaşmalar yapılmış durumda” ifadelerini kullandı.
Avansı zaten ödenmişti
Türkiye, S-400 alımı için Rusya’ya 3 ay önce Ruble üzerinden avans ödemişti. 2 adet bataryanın ilki 2019’da Türkiye’ye teslim edilecek. Ardından da alım garantisi verilen ikinci batarya için görüşmeler başlayacak. İlk S-400’lerin Akıncı Üssü’ne konulması düşünülüyor. Sistemin dost-düşman tanımlamasına ilişkin çalışmalar ise Rusya’da Türk yetkililerin katılımıyla devam ediyor.